MỘT THẾ KỶ TRƯỚC , LOÀI NGƯỜI NGHĨ VŨ TRỤ CHỈ CÓ 1
THIÊN HÀ ! HÔM NAY, CHÚNG TA BIẾT CÓ HƠN 2.000.000.000.000 (2 NGHÌN TỶ).
UYÊN HỒ
Vũ trụ không có biên giới.
Có chăng… là biên giới trong tâm
trí ta ?
Vào đầu thập niên 1920, các nhà
khoa học tin rằng Dải Ngân Hà - thiên hà chứa Hệ Mặt Trời của chúng ta , được
xem là toàn bộ vũ trụ.
Với đường kính ước tính khoảng
100.000 năm ánh sáng, Dải Ngân Hà được xem là ranh giới cuối cùng của không
gian, và không có gì tồn tại bên ngoài nó.
Các "tinh vân” như Andromeda
được cho là những đám mây khí hoặc bụi nằm trong thiên hà của chúng ta.
Nhưng sự thật… vượt xa điều
chúng ta tưởng.
1923 – KHÁM PHÁ GÂY CHẤN ĐỘNG
CỦA HUBBLE
Năm 1923, nhà thiên văn học
Edwin Hubble, làm việc tại Đài thiên văn Mount Wilson, sử dụng kính thiên văn
Hooker 100 inch - mạnh nhất thế giới thời bấy giờ , để quan sát Tinh vân Andromeda.
Ông phát hiện các ngôi sao biến
quang Cepheid, một loại sao có chu kỳ sáng - tối cho phép đo khoảng cách chính
xác.
Và kết quả khiến cả giới khoa
học sững sờ: Andromeda cách Trái Đất đến 2,5 triệu năm ánh sáng.
Tức là nó không nằm trong Dải
Ngân Hà – mà là một thiên hà độc lập.
Đó là khoảnh khắc nhân loại nhận
ra:
Chúng ta không sống trong toàn
bộ vũ trụ… chỉ đang ở trong một thiên hà.
VŨ TRỤ GIÃN NỞ: PHÁT HIỆN LỊCH
SỬ NĂM 1929
Chưa dừng lại ở đó, năm 1929,
Hubble tiếp tục công bố phát hiện về "dịch chuyển đỏ” (redshift) – ánh sáng từ
các thiên hà xa bị kéo dài bước sóng, cho thấy chúng đang di chuyển ra xa chúng
ta.
Đặc biệt, Hubble nhận thấy:
thiên hà càng xa thì tốc độ rời
xa càng lớn.
Khám phá này dẫn đến Định luật
Hubble–Lemaître – nền tảng cho lý thuyết vũ trụ giãn nở.
Vũ trụ không đứng yên – mà đang
mở rộng,
giống như các chấm trên một quả
bóng bay di chuyển ra xa nhau khi bóng được thổi phồng.
Công trình của Hubble, kết hợp
với những ý tưởng tiên phong từ Georges Lemaître, đã mở ra một kỷ nguyên hoàn
toàn mới trong vũ trụ học.
VŨ TRỤ: RỘNG LỚN HƠN NHỮNG GÌ
CHÚNG TA TƯỞNG
Nhờ vào các kính thiên văn không
gian như Hubble và James Webb, cùng mô hình vũ trụ học hiện đại, chúng ta ước
tính:
Vũ trụ quan sát được – tức phần
mà ánh sáng từ đó có thể đến Trái Đất – có đường kính khoảng 93 tỷ năm ánh
sáng.
Nhưng đó không phải toàn bộ vũ
trụ.
Vì ánh sáng cần thời gian để đến
được chúng ta, nên những gì ta thấy chỉ là phần nhỏ trong bức tranh lớn hơn rất
nhiều.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy:
Vũ trụ quan sát được chứa khoảng
2.000.000.000.000 (2 nghìn tỷ) thiên hà , mỗi thiên hà lại có hàng trăm tỷ ngôi
sao.
Dải Ngân Hà, dù kỳ vĩ, chỉ là
một hạt bụi nhỏ trong đại dương vũ trụ.
VŨ TRỤ KHÔNG THAY ĐỔI – CHÍNH
CHÚNG TA MỞ RỘNG NHẬN THỨC
Vũ trụ không "trở nên” lớn hơn
theo thời gian – nó luôn rộng lớn như vậy.
Chính con người, từng chút một,
đã phát triển công cụ và trí tuệ để nhận ra điều đó.
Từ ống kính Galileo đến vệ tinh
không gian, từ nghi ngờ đến khám phá – hành trình ấy là minh chứng cho tinh
thần không ngừng vươn tới của nhân loại.
VÀ CÓ LẼ… ĐÃ ĐẾN LÚC BẠN KHÁM
PHÁ "THIÊN HÀ” TRONG CUỘC ĐỜI MÌNH
Giống như các nhà khoa học từng nghĩ Dải Ngân Hà là
tất cả, đôi khi chúng ta cũng tự giới hạn bản thân trong những ranh giới quen
thuộc .
Đó có thể là "Dải Ngân Hà” trong tâm trí bạn , nơi
bạn tưởng đã hiểu hết, nhưng thật ra chỉ mới bắt đầu.
Nếu Hubble không đặt câu hỏi: "Có gì bên ngoài?”, thì
sẽ không có bước ngoặt khoa học ấy.
Một thế kỷ trước, con người tin rằng chỉ có 1 thiên
hà.
Hôm nay, nhân loại biết rằng vũ trụ chứa hơn
2.000.000.000.000 thiên hà , mỗi thiên hà là một thế giới với hàng trăm tỷ ngôi
sao.
Nhưng giữa tất cả những điều kỳ vĩ ấy…
điều kỳ diệu nhất có lẽ vẫn chưa được khám phá :
chính là vũ trụ bên trong bạn.
Biết đâu, bên ngoài vùng an toàn bạn đang sống,
cũng có một Andromeda rực rỡ đang đợi được chạm đến.
Bạn có sẵn sàng vượt khỏi "thiên hà” quen thuộc của
mình , để bắt đầu hành trình hướng đến những vì sao chưa từng thấy?
Hãy tin tưởng. Và bắt đầu hành trình ấy, ngay hôm
nay.
BÀI VIẾT BỞI UYÊN HỒ
Người kể chuyện bằng thiên nhiên và khoa học,
qua lăng kính đời thường và cảm xúc thật.
Chạm vào tri thức bằng cảm xúc.
Gieo vào cảm xúc bằng chiều sâu.
Nguồn ảnh: ST
Nguồn khoa học tham khảo:
